MAPA PRZEDMIOTEM PRAWNOAUTORSKIEJ OCHRONY

Dowody na manipulacje GUGiK obliczone na próby odebrania Geodetom praw do autorstwa stworzonych przez nich map, szkiców, baz danych itp.

Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

wyrok SA w Łodzi z 22 listopada 2013 r. (sygn. akt I ACa 634/13)
Ochrony prawnoautorskiej nie przekreśla fakt, że mapy z istoty swej nastawione są na wierne odtworzenie istniejącej rzeczywistości. Cech indywidualnych, twórczych dopatrzyć się bowiem można w decyzjach dotyczących „zawartości” mapy, determinowanej stopniem szczegółowości odwzorowania rzeczywistości, sposobem przedstawiania wybranych elementów, oprawą plastyczną itp., co składa się na autorski projekt graficzny.

A według naszych oprawców:

Wykonywanie prac geodezyjnych oraz opracowywanie ich wyników – Główny Urząd Geodezji i Kartografii

Cyt.:
“4. Wykonywanie prac geodezyjnych oraz opracowywanie ich wyników
4.6.   Mapa do celów projektowych.
…
3 .    Czy mapa do celów projektowych jest utworem w rozumieniu UPAiPP? Czy można w umowie ze zleceniodawcą zastrzec sobie prawo do opracowanej mapy, która dodatkowo jest uzupełniona o dodatkowe elementy, ma zmienione kolory i ramkę z logo firmy? Czy mapa ta, z chwilą przekazania operatu technicznego do pzgik, staje się własnością Skarbu Państwa?
Z wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 9 listopada 2006 r. sygn. akt I A Ca 490/06 (LEX nr 298567) wynika, że nie jest utworem w rozumieniu prawa autorskiego, opracowanie stanowiące jedynie zastosowanie wiedzy technicznej, choćby wysokospecjalistycznej, jeżeli jego treść jest z góry zdeterminowana warunkami i wymaganiami oraz charakterem realizowanego (rozwiązywanego) problemu (zadania) technicznego.
Opracowanie mapy do celów projektowych wymaga zastosowania przez wykonawców prac wiedzy technicznej zgodnie z przepisami ustalonymi w dziedzinie geodezji i kartografii, a rezultaty prac tj. dokumentacja, która powstaje w ich wykonaniu (w tym przypadku operat techniczny i mapa do celów projektowych) mają charakter powtarzalny. Zatem osoby o odpowiednim przygotowaniu zawodowym, dysponujące podobnymi narzędziami, postępujące zgodnie z obowiązującymi standardami technicznymi osiągają analogiczne lub podobne rezultaty. Mapa do celów projektowych nie jest zatem utworem w rozumieniu UPAiPP.
Zakres, formę i treść dokumentów przeznaczonych dla zamawiającego określa umowa zawarta między zamawiającym a wykonawcą (§ 72 RSTT). Wykonawcy prac świadczą w tym względzie odpłatną usługę realizowaną zgodnie z wymienionymi przepisami obowiązującymi w geodezji i kartografii. Mapa do celów projektowych musi być sporządzona zgodnie z przepisami obowiązującymi w dziedzinie geodezji i kartografii, w szczególności RRZOPG oraz RSTT oraz z uwzględnieniem oczekiwań inwestora –  powinna być przekazana zamawiającemu w postaci przydatnej do realizacji jego zamierzeń inwestycyjnych.
Możliwość umieszczenia na mapie do celów projektowych „dodatkowych elementów” musi więc spełniać postanowienia zawarte w § 6 RRZOPG.
Mapa do celów projektowych, jako opracowanie geodezyjno-kartograficzne, nie posiada przymiotu utworu i nie korzysta z ochrony UPAiPP.
Mapa do celów projektowych nie jest przekazywana do pzgik (§ 72 ust. 1 pkt 5 RSTT), lecz stanowi własność zleceniodawcy. Organ prowadzący pzgik weryfikuje ją jedynie pod względem zgodności z przepisami prawa obowiązującego w geodezji i kartografii łącznie z dokumentacją przekazaną do pzgik (art. 12b UPGiK).

——————————
Uwaga (!) dowód (poniżej) na manipulacje autora artykułu na stronie www GUGiK

Według wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 9 listopada 2006 r. (sygn. akt I ACa 490/06, LEX nr 298567): Nie jest  utworem w rozumieniu prawa autorskiego opracowanie stanowiące jedynie zastosowane nawet wysokospecjalistycznej wiedzy technicznej, jeżeli jego treść jest z góry zdeterminowana obiektywnymi warunkami i wymaganiami technicznymi oraz charakterem realizowanego (rozwiązywanego) problemu (zadania) technicznego.
Przedmiotem kontrowersji w przywołanym orzeczeniu było to. czy koncepcja wykorzystania ciepła odpadowego z maszyn drukarskich pozwanej (spółki) dla celów centralnej wody użytkowej jest utworem w rozumieniu prawa autorskiego i podlega jego ochronie W analizowanej sprawie sąd wskazał, że powód nie wykazał, iż wymieniona koncepcja jest takim utworem w rozumieniu Prawa autorskiego i podlega jego ochronie.

CHARAKTER PRAWNY MAPY CYFROWEJ – autor dr n. p. adwokat Marlena Jankowska; Recenzenci prof. dr hab. Ryszard Markiewicz i dr Ewa Laskowska; Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska

5. Od mapy analogowej do mapy cyfrowej przesłanki ochrony autorskoprawnej 

Str. 593
” Zasady tworzenia mapy określa się mianem gramatyki kartograficznej. Analiza tworzenia mapy analogowej prowadzi do wniosku, że cech twórczości i indywidualności należy poszukiwać w czynnościach generalizacji. Generalizacja kartograficzna składa się z czterech składowych: 1) wyboru i uproszczenia (czyli eliminacja zbędnych szczegółów); 2) klasyfikacji (porządkowanie, dobór skali, grupowanie danych); 3) symbolizacji (graficzne kodowanie cech, wartości); 4) indukcji (wnioskowanie). Mapa powstaje poprzez redukcję, przy czym redukcja powierzchni oznacza także redukcję informacji. Proces ten ma na celu umożliwienie odbiorcy dzieła czytelnego i wiernego odtworzenia informacji w nim zawartej. Co więcej, w sporym uproszczeniu autorka przedstawiła piętnaście najważniejszych elementów, na które kartograf ma wpływ i które powinny być przedmiotem analiz sądów, gdy te dokonują kwalifikacji autorskoprawnych. Analiza procesu tworzenia mapy cyfrowej ukazuje, jak bardzo różni się ten proces od tego, który dokonuje się w przypadku mapy analogowej. W sporach sądowych w porządku prawa amerykańskiego coraz więcej uwagi poświęca się analizie technicznej tworzenia danych wektorowych i rastrowych, gdzie casu ad casum szukać przychodzi zakresu swobody twórczej. W przeciwieństwie do mapy analogowej mapa cyfrowa bazuje na zasadzie kompletnego zbierania danych i wpisywania ich w mapę. Stąd uwagi w sferze generalizacji mają pomocniczy charakter, ale nie podstawowy. Konstatując, sfera twórcza w przypadku mapy cyfrowej nie jest dostrzegalna dla praktyki stosowania prawa bez dokonania pogłębionej analizy technicznej. Ta w istocie odsłania nowe pokłady dzieła, które kryją w sobie miejsce na pojawienie się cech indywidualności i oryginalności.  “

4.2. Redakcja mapy i generalizacja a piętno osobiste twórcy

Str. 228
“Elementów, na które kartograf ma wpływ, jest wiele, z czego pokrótce należy zwrócić uwagę na:

1. zastosowanie określonej barwy — w tym zakresie autor mapy dokonuje decyzji o dwojakim charakterze: a) samego wyboru określonego koloru; b) wyboru numeru określonego koloru, który w druku będzie spełniać jego oczekiwania. Już na tym etapie dokonują się czynności, które angażują wiedzę i wybór o charakterze technicznym, jak też istotne z punktu widzenia percepcji wzrokowej¹⁵⁴. Trzeba jednak zaznaczyć, że określona charakterystyka kolorystyczna może okazać się bardziej lub mniej typowa. Jako przykład może służyć powszechnie stosowane oznaczanie dróg krajowych kolorem czerwonym, a dróg wojewódzkich kolorem żółtym, lasów na zielono, a wód na niebiesko;
2. znaczenie symboliczne określonych barw, w tym przyjęta ilość wyróżnień dla jednego koloru;
3. asocjacje barwne¹⁵⁵ ;
4. zastosowane znaki graficzne dla przedstawienia dróg, kolei, zabudowy lub granic;
5. zastosowanie określonego waloru;
6. wybór deseni (liniowe, kropkowe, mieszane, pozytywowe i negatywowe itd.);
7. opis mapy — im bardziej szczegółowa mapa, tym więcej charakterystyk do ustalenia, przy czym należy mieć na uwadze przynajmniej siedem charakterystyk pisma kartograficznego (krój pisma¹⁵⁶, odmiana pisma¹⁵⁷, stopień pisma¹⁵⁸, kontrast między pismem a tłem, sposób opisania mapy, rozmieszczenie napisów¹⁵⁹, związek sposobu opisania mapy ze sposobem reprodukcji)¹⁶⁰, w praktyce zdarza się poza tym, że autor stosuje przy czcionkach efekt „halo”, czyli białe obwódki wokół liter;
8. konstrukcję legendy mapy;
9. lokalizację opisanych miejscowości, numery dróg, wód parków krajobrazowych i innych elementów treści mapy;
10. oznaczenie punktów wysokościowych;
11. umieszczenie reklam na rewersie mapy i ich formę graficzną;
12. przesunięcia w dowolnej orientacji (nie zawsze mapa ma orientację północną, może ponadto posiadać przesunięcie, np. o kilka stopni na zachód albo na wschód);
13. informację o materiałach źródłowych i aktualności opracowanej mapy;
14. szczegółowość treści, w tym granice miast i gmin, ulice główne przelotowe, ulice główne, inne ulice i drogi (ulice jednokierunkowe, drogi polne, drogi leśne, alejki, ścieżki), międzynarodowe i krajowe numery dróg, stacje benzynowe całodobowe, stacje pozostałe, koleje ze stacjami (a także wiadukty kolejowe i bocznice), linie autobusowe i tramwajowe z przystankami, dworce PKS, lotniska, zabudowa mieszkaniowa, tereny przemysłowe, obiekty zabytkowe, obiekty użyteczności publicznej, lasy, parki, ogrody, ogródki działkowe, cmentarze, pozostałe tereny zielone, inne tereny, hydrografia (rzeki, drobne cieki, kanały), sygnatury różnych obiektów kulturalnych, informacyjnych, sportowych¹⁶¹;
15. konwencję przedstawiania elementów, np. połączenia ulic głównych z ulicami pozostałymi, opisy nazw ulic z/bez przedstawienia rysunku tych ulic, dobór miejsc, na których umieszczono nazwy ulic, rysunek linii brzegowych rzek i zbiorników wodnych¹⁶².

Po dokonaniu wyboru i klasyfikacji danych kartograf podejmuje się czynności symbolizacji, która określana jest jako graficzne kodowanie wyników klasyfikacji, a także charakterystyk, zjawisk, ważności. Symbolizacja oznacza w istocie wizualizację generalizacji dokonanej przez kartografa.

Trwa spór, czy mapa to utwór w rozumieniu prawa autorskiego?

Aleksandra Partyk Data dodania: 16.12.2016

https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/trwa-spor-czy-mapa-to-utwor-w-rozumieniu-prawa-autorskiego,68667.html

Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z dnia 5 lutego 2013 roku w sprawie I ACa 681/12 (LEX nr 1298951)
“Należy przypomnieć, że ustawodawca w art. 1 ust 2 pkt 1 prawa autorskiego określając utwory standardowo zaliczane do tzw. utworów piśmienniczych, wymienił wśród nich utwór kartograficzny. Oznacza to, że wszelkie mapy mogą na ogólnych zasadach być przedmiotem ochrony, o ile mają cechy utworu w rozumieniu ustępu pierwszego art. 1. Jak ujmują to komentatorzy: „Ochrony nie pozbawia fakt, iż mapy z istoty rzeczy nastawione są na wierne odtworzenie istniejącej rzeczywistości. Cech indywidualnych, twórczych dopatrzyć się można w decyzjach dotyczących m.in. „zawartości” mapy, (uwzględnianiu bądź pomijaniu elementów odwzorowywanej rzeczywistości), sposobu przedstawienia wybranych elementów, w tym liternictwa, decydujących o czytelności mapy czy planu, plastycznej kompozycji całości” (por. Komentarz do art.1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych pod redakcją J. Barty i R. Markiewicza, LEX, 2011 – teza 46).“
” Utwór w rozumieniu art. 1 ust 1 prawa autorskiego musi łącznie wykazywać dwie cechy – być przejawem działalności twórczej i mieć indywidualny charakter. Przyjmuje się, że sformułowanie „przejaw działalności twórczej” oznacza, że sama myśl ludzka, choćby nawet oryginalna, nie wystarcza, by stała się przedmiotem ochrony prawnej lecz musi być uzewnętrzniona w postaci ustalającej jej treść i formę. Utwór musi być rezultatem działalności o charakterze kreacyjnym czyli przedstawiać subiektywnie nowy wytwór intelektu, którą to cechę utworu określa się jako „oryginalność”. Z kolei drugą cechę jaką jest indywidualność utworu można testować przez pryzmat statystycznej powtarzalności. Chodzi o odpowiedź na pytanie czy wcześniej takie dzieło już powstało oraz czy jest statystycznie prawdopodobne wytworzenie go w przyszłości przez inną osobę z takim samym rezultatem. W zależności od odpowiedzi, jeśli jest pozytywna mamy do czynienia z pracą rutynową, szablonową, skoro możliwe jest osiągnięcie takiego samego rezultatu. Odpowiedź zaś negatywna przesądza o istnieniu indywidualności dzieła.  “
http://orzeczenia.lublin.sa.gov.pl/content/$N/153000000000503_I_ACa_000681_2012_Uz_2013-02-05_001

W orzecznictwie jest spornym, czy mapa może być traktowana jako utwór w rozumieniu przepisów prawa autorskiego. Uznanie określonej mapy jako dzieła pracy twórczej pozwala na objęcie jej wzmocnioną ochroną przewidzianą w przepisach prawa autorskiego.

Na podstawie art. 1 ust 1 i 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe). W orzecznictwie prezentowane jest stanowisko, zgodnie z którym mapę można uznać za przedmiot prawa autorskiego, jeśli cechuje się ona elementami ją indywidualizującymi (w szczególności oprawą graficzną, symbolami oznaczeń). Zauważa się jednak, iż nie każde naniesienie oznaczeń na plan świadczy o tym, iż tak sporządzona mapa nosi cechy indywidualne, co wyklucza uznanie jej za utwór. Poniżej szerzej prezentuję zaprezentowane poglądy orzecznicze w tym przedmiocie.

Mapa może być utworem prawa autorskiego
W orzecznictwie wskazuje się w szczególności, iż mapa może być uznana za przedmiot (dzieło) prawa autorskiego, o ile zawiera ona elementy indywidualne i twórcze. Co oczywiste, mapa powinna ze swojej istoty odzwierciedlać rzeczywistość. Nie oznacza to jednak, że nie może ona zawierać elementów indywidualizujących ją. I tak decydującym dla uznania mapy za utwór w rozumieniu prawa autorskiego może być więc sposób przedstawiania mapy (jej elementów), oprawa graficzna. Na stanowisku tym stanął Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 20 lutego 2013 roku w sprawie I ACa 1173/12 (LEX nr 1311986). W orzeczeniu tym sąd wskazał, iż “mapy kartograficzne […] podlegają ochronie prawno – autorskiej, jako jedna z kategorii utworów wymienionych enumeratywnie w art. 1 ust. 2 pkt 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych […]. Przedmiotem ochrony prawa autorskiego mogą być mapy administracyjne, fizyczne, turystyczne, gospodarcze. Ochrony prawnej nie pozbawia map fakt, iż z istoty rzeczy nastawione są na wierne odtworzenie istniejącej rzeczywistości. Cech indywidualnych, twórczych dopatrzyć się można w decyzjach dotyczących min. “zawartości mapy” (uwzględnieniu lub pomijaniu elementów odwzorowanej rzeczywistości), sposobu przedstawienia wybranych elementów, w tym liternictwa, decydujących o czytelności mapy czy planu, plastycznej kompozycji całości. Również liczne orzeczenia sądów traktują mapy kartograficzne jako utwór w rozumieniu powołanego przepisu prawa autorskiego […].” Analogiczne stanowisko przedstawił Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 18 lutego 2016 roku w sprawie I ACa 1217/15 (LEX nr 2004542). Sąd ten zauważył, iż “nie można mieć wątpliwości, że mapa (plan), będąc opracowaniem kartograficznym, do którego licencję wyłączną ma powód posiada indywidualny i twórczy charakter, który pozwala na ochroną prawnoautorską. Nie trzeba wykonywać zawodu kartografa, aby stwierdzić, że poszczególne elementy otoczenia na spornych opracowaniach (drogi, rzeki, obszary leśne, obszary zabudowy, krój czcionki, itd.) zostały przedstawione w sposób indywidualny. […] opracowaniami kartograficznymi są zarówno mapy jak i plany.” Pogląd ten wyraził również Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z dnia 5 lutego 2013 roku w sprawie I ACa 681/12 (LEX nr 1298951).

Przypisy:

¹⁵¹ Robinson, R. Sale, J. Morrison, Podstawy…, s. 220-221.
¹⁵² A. Robinson, R. Sale, J. Morrison, Podstawy… , s. 221.
¹⁵³ A. Wrochna, A. Mościcka, Opinia w sprawie Mapl…, s. 6.
¹⁵⁴ Należy zwrócić uwagę na to, że farba może pokrywać równomiernie całą powierzchnię lub tylko pewne jej fragmenty, kolorując wybrany obszar w postaci kropek, linii lub innych deseni (tzw. druk rastrowy). Co ciekawe, druk rastrowy przy małej powierzchni pokrycia będzie dawać złudzenie jaśniejszego odcienia farby; por. A. Robinson, R. Sale, J. Morrison, Podstawy…, s. 440.
¹⁶¹ K. Podlacha, M. Wodzińska, A. Wrochna, Analiza porównawcza map, Warszawa 2002, nr ZK – 401/33/02, s. 1-3 – opinia stanowi materiał IgiK w Warszawie wykorzystany za jego zgodą
¹⁶² K. Podlacha, M. Wodzińska, A. Wrochna, Analiza… s. 1-3.
¹⁶³ A. Wrochna, E. Wysocka, W. Deutschmann, Opinia w sprawie R.R. przeciwko Gminie Choszczno, […] Sp. z o.o. w Szczecinie o ochronę praw autorskich (Sygn. Akt I C 40/03), Warszawa 2006, s. 8-9 [opinia stanowi materiał prywatny IgiK w Warszawie, wykorzystany we fragmentach za zgodą IGiK].
¹⁶⁴ Jak przy tym zauważają A. Robinson, R. Sale, J. Morrison: „Jeżeli odwzorowania kartograficzne mapy źródłowej i mapy opracowywanej różnią się znacznie, wtedy kartograf musi nabrać wprawy w biegłym porównywaniu odpowiadających sobie przecięć i zakrzywień siatki kartograficznej jednego oraz drugiego odwzorowania i w odpowiednim modyfikowaniu położenia poszczególnych punktów. Trudności spowodowane różnicą odwzorowań mapy źródłowej i opracowywanej mogą być w poważnym stopniu usunięte przez konstrukcję porównywalnych siatek. Zachowanie takich samych interwałów długości i szerokości geograficznej w znacznym stopniu ułatwia pracę kartografa” — A. Robinson, R. Sale, J. Morrison, Podstawy…. s. 128.
¹⁶⁵ A. Wrochna, E. Wysocka, W. Deutschmann, Opinia…, s. 8-9.