Dość patologii w Geodezji — zgłoś Patologię !!!

Rozpoczęliśmy Akcję promującą działanie zgłaszania patologicznych zdarzeń nie tylko w administracji, ale również w usługach mierniczo — geodezyjnych, do której chcemy zaprosić Wszystkich Naszych Członków, Mierniczych, Geodetów, Urzędników, Przedstawicieli firm geodezyjnych oraz wszystkich, którzy byli, są lub będą świadkami patologicznych zachowań w geodezji.

Patologia w geodezji – wyzwania i problemy

Geodezja, jako dziedzina zajmująca się pomiarami i analizą przestrzenną, pełni kluczową rolę w budownictwie, planowaniu przestrzennym oraz katastrze nieruchomości. Mimo swojego znaczenia również ten sektor nie jest wolny od problemów natury etycznej i organizacyjnej. Pojawiające się zjawiska patologiczne wpływają zarówno na jakość usług geodezyjnych, jak i zaufanie społeczne wobec tej profesji.

Rak, który rozprzestrzenia się i zżera nasz zawód to:

1. Fałszowanie dokumentacji
   Zdarza się, że niektóre firmy geodezyjne lub pracownicy fałszują wyniki pomiarów czy dokumentację. Często wynika to z presji czasowej, niedokładności sprzętu lub celowego działania, by dopasować wyniki do oczekiwań klienta. Takie praktyki mogą prowadzić do błędów w inwestycjach budowlanych i poważnych strat finansowych. W niektórych rejonach kraju nagminnym jest wykonywanie pod presją zlecających inwentaryzacji powykonawczej obiektów GESUT po zasypaniu lub – co gorsza – z projektów realizacyjnych bez pomiarów terenowych.
2. Nieuczciwa konkurencja
   Na rynku geodezyjnym występują przypadki dumpingowania cen, co prowadzi do obniżenia jakości świadczonych usług. Firmy oferujące usługi po zaniżonych cenach często rezygnują z dokładności pomiarów lub skracają procesy wymagające większych nakładów pracy. Np. geodeta ma firmę Vat a firma współmałżonka jest bezwatowcem.
3. Korupcja
   W geodezji podobnie jak w innych sektorach gospodarki istnieje szczególne ryzyko korupcji spowodowane komunistyczną ustawą z 17 maja 1989 r., szczególnie w procesach przetargowych na duże projekty infrastrukturalne. Niektóre zlecenia przydzielane są firmom, które oferują łapówki w różnej postaci, zamiast opierać wybór na jakości i kompetencjach.
4. Nieetyczne praktyki w katastrze i administracji geodezyjnej
   Problemy pojawiają się także w instytucjach zajmujących się katastrem i rejestrami gruntów. Zdarza się, że decyzje administracyjne dotyczące podziału gruntów czy zatwierdzania projektów są podejmowane w sposób nieprzejrzysty. Często łączenie zatrudnienia urzędnika geodezyjnego z wykonywaniem usług geodezyjnych, to klimat korupcjogenny. O tym poniżej.
5. Brak odpowiednich kwalifikacji i uprawnień — problem tzw. „pieczątkowców„
   Niektórzy wykonawcy podejmują się zadań geodezyjnych bez odpowiednich uprawnień, co skutkuje błędami w pomiarach i dokumentacji. Niedostateczna kontrola rynku sprzyja takim praktykom. Brak samorządu zawodowego, który by te patologie likwidował. Samorządy zawodowe zawodów zaufania publiczne mają obowiązek sprawowania pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu w granicach i w interesie publicznym. Organy służby geodezyjnej, chociaż nadzorują i weryfikują wyniki prac geodezyjnych to, nie wykonują sprawowania pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu.

Przyczyny patologii w geodezji

Patologie w geodezji wynikają z różnych czynników, w tym:

• Presji finansowej – konkurencja na rynku zmusza firmy do szukania oszczędności kosztem jakości.
• Braku efektywnego nadzoru — brak samorządu zawodowego — niedostateczna kontrola ze strony instytucji państwowych sprawia, że nieuczciwe praktyki pozostają bez konsekwencji.
• Niewystarczającej edukacji etycznej – w programach szkoleniowych i edukacyjnych często pomija się kwestie etyki zawodowej. W tej chwili Służby Geodezji i Kartografii preferują model wykonawcy — rzemieślnika!

Możliwe rozwiązania

1. Zaostrzenie kontroli
   Wprowadzenie skutecznych mechanizmów np. przez samorządy zawodowe, nadzoru nad działalnością geodetów i firm geodezyjnych oraz administracji i służb geodezyjnych i kartograficznych, mogłoby ograniczyć zjawiska patologiczne. Regularne audyty i certyfikacje jakości byłyby jednym z kroków w tym kierunku.
2. Zwiększenie odpowiedzialności karnej
   Zaostrzenie kar za fałszowanie dokumentacji (np. protokoły graniczne), korupcję czy wykonywanie prac bez uprawnień mogłoby działać odstraszająco. Niestety zapisy prawa o nadzorze w ustawie Prawo geodezyjne i kartograficzne, od lat są zapisami martwymi vide http://interwencje.kawazmierniczym.pl/?p=41
3. Edukacja i promocja etyki zawodowej
   Włączenie do programów nauczania geodezji na średnich i wyższych uczelniach tematów związanych z etyką zawodową, odpowiedzialnością społeczną i prawną.
4. Transparentność przetargów publicznych
   Wprowadzenie systemów elektronicznych, które umożliwią większą przejrzystość w procesach przetargowych na usługi geodezyjne.

Podsumowanie

Patologie w geodezji to problem, który wymaga kompleksowych działań ze strony zarówno państwa, jak i samych geodetów oraz firm działających w branży. Kluczowe jest przywrócenie zawodu mierniczego przysięgłego w tej części Geodezji, która już teraz jest zawodem zaufania publicznego, o którym mówi Konstytucja RP w art. 17 ust. 1. Budowanie kultury etycznej oraz zwiększenie odpowiedzialności za jakość świadczonych usług. Tylko w ten sposób można przywrócić zaufanie społeczne i zapewnić rozwój tej ważnej dziedziny gospodarki.

PRZYKŁAD PATOLOGII W ADMINISTRACJI GEODEZYJNEJ
Konflikt interesów: łączenie pracy urzędnika geodezyjnego z działalnością komercyjną

Jednym z kluczowych problemów etycznych, ale i prawnych w geodezji jest łączenie zatrudnienia w administracji publicznej z prowadzeniem działalności komercyjnej. Urzędnicy geodezyjni, pełniący funkcje weryfikacyjne i decyzyjne w instytucjach publicznych, mogą wykorzystywać swoje stanowiska do realizowania prywatnych interesów.

Mechanizm problemu

Tego typu sytuacje tworzą konflikt interesów, w którym urzędnik:

1. Faworyzuje swoją działalność komercyjną – przydziela sobie zlecenia lub promuje swoje usługi wśród interesantów.
2. Wykorzystuje wiedzę i informacje – korzysta z poufnych danych administracyjnych, np. o planowanych inwestycjach, podziałach nieruchomości czy przetargach.
3. Manipuluje decyzjami administracyjnymi – może wpływać na wydawanie decyzji korzystnych dla siebie lub swoich klientów.

Skutki patologii

1. Zanikanie zaufania do instytucji publicznych
   Obserwacja takich praktyk przez obywateli prowadzi do spadku zaufania do urzędów geodezyjnych i administracji publicznej jako całości.
2. Niekonkurencyjne warunki dla rynku geodezyjnego
   Firmy działające zgodnie z prawem nie są w stanie konkurować z urzędnikami, którzy mogą wykorzystać swoją pozycję do pozyskiwania klientów.
3. Obniżenie jakości usług
   W przypadku skupienia się urzędnika na działalności komercyjnej jego praca w administracji publicznej może być wykonywana niedbale.

Przykłady działań patologicznych

• Przyspieszanie rozpatrywania weryfikacji wyników prac geodezyjnych lub zatwierdzania dokumentów dla klientów własnej firmy, kosztem innych interesantów.
• Zatajanie informacji o procedurach administracyjnych, aby kierować klientów do własnej działalności.
• Konflikt interesów podczas nadzorowania inwestycji budowlanych, gdzie urzędnik jest jednocześnie stroną komercyjną.

Rozwiązania problemu

1. Zakaz łączenia stanowisk
   Wprowadzenie wyraźnych regulacji prawnych, które zakazywałyby łączenia pracy w administracji geodezyjnej z działalnością komercyjną. Jeszcze ostrzejszych niż art. 30 ustawy o pracownikach samorządowych.
2. Obowiązek deklarowania dodatkowych źródeł dochodu pod rygorem odpowiedzialności karnej
   Urzędnicy powinni być zobowiązani do składania oświadczeń o braku konfliktu interesów oraz ujawniania wszelkiej działalności gospodarczej.
3. Wzmocnienie kontroli i audytów
   Regularne kontrole WINGiK-ów oraz wewnętrzne w urzędach administracji geodezyjnej, obejmujące analizę procesów decyzyjnych i kontaktów z firmami zewnętrznymi.
4. Ochrona sygnalistów
   Wdrożenie mechanizmów ochrony dla osób zgłaszających przypadki nadużyć w urzędach geodezyjnych, aby ograniczyć problem zmowy milczenia.
5. Promocja etyki zawodowej
   Uświadamianie urzędników o etycznych standardach i potencjalnych konsekwencjach konfliktu interesów, zarówno dla nich samych, jak i dla społeczeństwa.

Podsumowanie

Łączenie pracy urzędnika geodezyjnego z działalnością komercyjną jest jednym z poważniejszych przejawów patologii w tej dziedzinie. Eliminacja tego problemu wymaga zarówno zmian prawnych, jak i odpowiednich działań kontrolnych oraz edukacyjnych. Tylko w ten sposób można stworzyć uczciwe i przejrzyste warunki funkcjonowania sektora geodezyjnego, które będą sprzyjać jego rozwojowi i zaufaniu społecznemu.

Szanowni Państwo,
Patologie, korupcja, nadużycia – to rak, który toczy Geodezję od kilkunastu lat…
Nie możemy dłużej przymykać oczu na zjawiska, które niszczą uczciwość, rujnują rynek i odbierają szanse tym, którzy działają zgodnie z zasadami w społeczeństwie.
Apelujemy o działanie:

Jeśli spotkali się Państwo z nieprawidłowościami, korupcją, nadużyciami lub innymi przejawami patologii, prosimy o przesłanie zgłoszenia. Każda informacja się liczy – anonimowa także !
Napisz — nie zgadzaj się na patologię.
Zgłoszenia można przesyłać za pomocą email — podpisany lub nie — to nie ma znaczenia — zweryfikujemy zgłoszenie.

Nie ma miejsca na milczenie. Kto pozostaje obojętny, przyczynia się do utrwalania patologii.
Czas to zmienić – teraz!
Nie bójmy się mówić głośno o tym, co jest nie tak. Tylko razem możemy ukrócić te praktyki i przywrócić normalność.