W ślad za pismem z czerwca bieżącego roku kierowanym do Pana Ministra Sprawiedliwości w sprawie urealnienia stawek za usługi biegłych sadowych, w listopadzie Ogólnopolski Związek Zawodowy Geodetów skierował kolejne pismo w tym aspekcie.
Utworzony zespół roboczy do spraw biegłych w ramach Związku przede wszystkim zważył, że w okresie pięciu miesięcy dzielącym obydwa wystąpienia nie pojawiły się żadne propozycje ani rozwiązania w tej kwestii. Wziął pod uwagę, fakt wyborów parlamentarnych poprzedzonych okresem kampanii przedwyborczej. Jednak uznał, że okres ten był wystarczający na podjęcie oczekiwanej inicjatywy ze strony ministerstwa.
W zredagowanym piśmie przez Władysława Bakę i Roberta Jawor zwrócono uwagę na zupełnie podstawowe parametry natury ekonomicznej zaczerpnięte z danych Głównego Urzędu Statystycznego, wywodząc z nich wnioski i wskazując propozycje zmian odpowiadających oczekiwaniom wszystkich grup biegłych biorących udział w postępowaniach cywilnych i karnych.
Z uzyskanych informacji w wyniku dalszych kontaktów z ministerstwem dowiedzieliśmy się, że końcem listopada pojawił się projekt zmiany rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych… . W uzasadnieniu którego pojawiły się argumenty jakie Związek przedstawiał ministerstwu w obydwóch pismach. Czytamy w nim m.in.
Podstawowe stawki godzinowe dla biegłego sądowego w 2023 r. (od 1,28% do 1,81% kwoty bazowej) zawierają się w przedziale od 22,90 zł do 32,39 zł. Zatem stawki te oscylują w okolicach prawem dopuszczalnych stawek minimalnych, a od lipca 2023 r. najniższy wymiar godzinowej stawki biegłego (22,90 zł) jest niższy od stawki minimalnej wynikającej z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 września 2022 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023 r., gdzie w § 4 określono, że od dnia 1 lipca 2023 r. minimalna stawka godzinowa wynosi 23,50 zł.
Należy zauważyć, że biegli sądowi pełnią istotną rolę w postępowaniach, w których wymagane jest posiadanie wiadomości specjalnych. Zadaniem biegłych jest dzielenie się swoją wiedzą specjalistyczną i ułatwienie w ten sposób sądowi lub innemu organowi postępowania dokonania oceny dowodów i poczynienia ustaleń faktycznych. Jednym z zasadniczych uprawnień biegłego – obok uczestnictwa w postępowaniu przed organem prowadzącym postępowanie – jest szeroko rozumiane prawo do wynagrodzenia z tytułu sporządzenia opinii. Problem zbyt niskich wynagrodzeń biegłych został dawno zdiagnozowany w praktyce polskiego wymiaru sprawiedliwości, przyczyniając się do znacznego deficytu biegłych, zwłaszcza z obszaru medycyny.
Biorąc pod uwagę, że kwestia wysokości stawek wynagrodzeń biegłych oraz wysokości taryf zryczałtowanych została poddana analizie, z uwagi na znaczenie pracy biegłych dla prawidłowego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, w wyniku której postanowiono o podwyższeniu ww. stawek i taryf o 30,49% w stosunku do obecnie obowiązujących, niezbędnym jest wydanie nowego rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym …
Na uwagę zasługuje poruszona w projekcie kwestia, gdzie jest mowa o stawce 22,90 zł oscylującej w okolicach prawem dopuszczalnych stawek minimalnych.
Nie mniej jednak nie można porównywać sytuacji pracownika, któremu pracodawca zapewnia sprzęt wyposażenie oraz warunki pracy zgodne z przepisami i przedsiębiorcy. Bowiem pracodawca/przedsiębiorca musi sprostać wielu kosztom i zobowiązaniom prawnym a także wyposażyć się w specjalistyczny sprzęt, szereg systemów informatycznych dla realizacji zleceń.
Zaproponowana przez Związek forma doraźnych zmian była podyktowana możliwością szybkiej nowelizacji przepisów, na które grono zainteresowanych oczekuje od kilku lat.
Jednocześnie zespół roboczy OZZG do spraw biegłych ma świadomość, że wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych nie uwzględnia wzrostu wszystkich kosztów jakie ponoszą geodeci/mierniczy wynikających ze zmiany przepisów prawa geodezyjnego i kartograficznego i aktów prawnych w nim powołanych. Wśród takich czynników należy wymienić m.in. drastyczny wzrost opłat administracyjnych, ograniczenie asortymentu w ramach jednego zgłoszenia pracy geodezyjnej, wzrost infokracji połączony z koniecznością zakupu i aktualizacji systemów i oprogramowań odpowiadających wymogom prawnym i technicznym dla przyjętych nowych rozwiązań prowadzenia państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Te kwestie będziemy w dalszej kolejności podejmować.
Bardzo dziękujemy za nadsyłane propozycje zmian rozporządzenia, które będziemy wykorzystywać w dalszych rozmowach z ministerstwem. Związek będzie analizował dalsze ewentualne propozycje.